Inteligjenca Artificiale a ndikon negativisht në trurin tonë? Lexoni çfarë thonë ekspertët
Inteligjenca Artificiale a ndikon negativisht në trurin tonë? Lexoni çfarë thonë ekspertët. Në një kohë kur inteligjenca artificiale (AI) po integrohet me shpejtësi në jetën tonë të përditshme, dy studime të fundit ngrejnë shqetësime serioze për ndikimin e saj tek aftësia për të përpunuar dhe kuptuar informacionin në mënyrë të pavarur.
Inteligjenca Artificiale a ndikon negativisht në trurin tonë?
Sipas kërkimeve të publikuara nga Universiteti i Pensilvanisë dhe MIT, përdorimi i rregullt i AI mund të çojë në ulje të ndjeshme të kapaciteteve mendore, veçanërisht kur bëhet fjalë për përpunimin e informacionit dhe të mësuarin aktiv.
Çfarë Zbuloi Studimi i Universitetit të Pensilvanisë?
Një nga studimet më të gjera mbi këtë temë u realizua nga Shkolla Wharton e Universitetit të Pensilvanisë. Studimi u bazua me një grup prej mbi 4.500 pjesëmarrësish. Qëllimi i studimit ishte të analizonte ndryshimet në të menduarin kritik dhe aftësitë e të kuptuarit midis atyre që përdorin ChatGPT dhe atyre që përdorin Google Search për të kryer kërkime online.
Pjesëmarrësit u ngarkuan me një detyrë të thjeshtë: të hulumtojnë se si mund të krijohet një kopsht perimesh. Rezultatet ishin të qarta: ata që përdorën ChatGPT dhanë këshilla shumë më të dobëta dhe treguan njohuri më sipërfaqësore për temën, në krahasim me përdoruesit që përdorën kërkim tradicional në Google.
Pse Ndodh Kjo?
Sipas studiuesve, kjo ndodh për shkak të vetë mënyrës se si modelet e mëdha gjuhësore (LLM), si ChatGPT, funksionojnë. Këto modele paraqesin informacione të përmbledhura, shpesh të gatshme për konsum pa kërkuar nga përdoruesi të klikojë, të lexojë apo të analizojë burimet në mënyrë aktive. Kjo krijon një mënyrë pasive të të mësuarit, ku përdoruesi nuk është më pjesëmarrës aktiv në procesin e hulumtimit dhe përpunimit të informacionit.
Në vend që të ndërtojnë kuptimin përmes eksplorimit të artikujve, blogjeve apo forumeve, përdoruesit e AI marrin një version të “gatshëm për përdorim”, duke e humbur thellësinë e informacionit.
Studimi i MIT: Ulje e Aktivitetit Trunor
Në mënyrë të ngjashme, një tjetër studim i publikuar nga Massachusetts Institute of Technology (MIT) vëzhgoi aktivitetin nervor të studentëve që përdornin ChatGPT gjatë procesit të studimit. Rezultatet treguan se përdorimi i AI shkakton reduktim të aktivitetit cerebral, një fenomen që studiuesit e quajtën “borxh njohës”.
Kjo do të thotë se sa më shumë të mbështetemi tek AI për të zgjidhur detyrat tona mendore, aq më pak aktivizohet truri ynë. Dhe për pasojë, aftësitë për të menduar në mënyrë të pavarur bien ndjeshëm.
Vlen të Theksohet:
Edhe pse metodologjia e studimit të MIT është vënë në diskutim nga mbështetësit e teknologjisë, shumë ekspertë pajtohen se përfundimi është logjik dhe i pritshëm. Nëse një individ ia delegon AI-së detyrat e të menduarit, atëherë nuk po ushtron mendjen e vet.
Efekti Inteligjencës Artificiale në Arsim: Një Problem në Rritje
Një nga fushat ku efektet negative të përdorimit të tepruar të AI po bëhen gjithnjë e më të dukshme është sistemi arsimor amerikan. Shumë mësues dhe pedagogë raportojnë se nxënësit kopjojnë në mënyrë të vazhdueshme me ndihmën e chatbot-ëve, duke kaluar klasat pa mësuar aftësi themelore si shkrimi i eseve apo analiza e librave.
Nëse një nxënës nuk është në gjendje të shkruajë një ese pa ndihmën e AI-së, kjo është një shenjë e qartë se nuk ka ndërtuar kapacitetin për të menduar në mënyrë kritike apo krijuese – aftësi thelbësore për suksesin akademik dhe profesional.
A Duhet të Jemi të Kujdesshëm me Përdorimin e AI?
Inteligjenca artificiale është padyshim një mjet i fuqishëm, por duhet përdorur me maturi. Në vend që ta përdorim si zëvendësim për të menduarin, duhet ta përdorim si ndihmës për të përforcuar aftësitë tona.
Nëse ia lëmë gjithçka inteligjencës artificiale, me kohën mund të humbasim aftësi si të menduarit me logjikë, analizimi i gjërave dhe gjetja e zgjidhjeve me ide tonat – gjëra që na bëjnë njerëz dhe jo thjesht krijesa që ndjekin instinktin.
